Το set up του οργάνου είναι πολύ σημαντικό. Οι ποιο βασικοί λόγοι που κάνουμε setup το όργανό μας, είναι η προσαρμογή του στις απαιτήσεις μας, η σωστή λειτουργία του και φυσικά η συντήρηση του. Επίσης με το setup μπορούμε να αλλάξουμε αισθητά ακόμα και τον ήχο μας, ανάλογα πάντα με τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε εμείς πάνω σε αυτό. Η προσαρμογή καθορίζεται από το στυλ μουσικής που παίζουμε, καθώς και από κάποιες λεπτομέρειες που θα κάνουν την κιθάρα ή το μπάσο μας πιο βολικό για εμάς. Πολλές φορές νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά όταν παίζουμε ή “τζαμάρουμε” με την μπάντα μας. Κουρδίζουμε το όργανό μας συνεχώς αλλά νιώθουμε κάτι να φαλτσάρει. Σε αυτήν και σε πολλές άλλες περιπτώσεις πρέπει να αναλογιστούμε μήπως χρειαζόμαστε set up. Τέλος η συντήρηση είναι το βασικότερο όλων. Το όργανο μας συμπεριφέρεται όπως και τα δόντια μας. Πρέπει να το προσέχουμε και να το περιποιούμαστε συνεχώς. Να το κρατάμε καθαρό και με το παραμικρό πρόβλημα να επισκεπτόμαστε τον ειδικό τεχνικό, έτσι ώστε στο μέλλον να μην έχουμε μεγαλύτερες ζημιές. Αν συμπεριφερθούμε κατ αυτόν τον τρόπο θα γλιτώσουμε πολλά έξοδα, θα έχουμε καλύτερο παικτικό αλλά και ηχητικό αποτέλεσμα και η εξέλιξή μας θα είναι μεγαλύτερη και γρηγορότερη.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονική περίοδος που πρέπει να κάνουμε set up. Συνήθως ένας μουσικός που παίζει αρκετές ώρες κάθε μέρα κάνει set up τουλάχιστον μια φορά το τρίμηνο. Ένας τεχνικός όταν βρίσκεται σε περιοδεία με κάποιον επαγγελματία καλλιτέχνη, ελέγχει όλα του τα όργανα κάθε μέρα και στις περισσότερες περιπτώσεις τα σετάρει πριν από κάθε εμφάνιση. Παρόλα αυτά, κάθε φορά που αλλάζουμε μέγεθος χορδών ή και κούρδισμα, κάθε φορά που έχουμε ένα σημαντικό live με την μπάντα μας η μια παρουσίαση, ηχογράφηση κ.α., καλό θα ήταν να κάνουμε και ένα set up σε κάποιον ειδικό.

Με την πάροδο του χρόνου η λιπαρότητα και ο ιδρώτας των χεριών φθείρουν και χαλάνε τις χορδές. Αυτή η βρομιά θα τις δημιουργήσει οξείδωση και θα κάνει τον ήχο τους να ακούγεται πιο μουντός και χωρίς σωστή διάρκεια (Sustain). Για όλα αυτά όμως παίζουν μεγάλο ρόλο τα εξής: Τι χορδές χρησιμοποιούμε. Δηλαδή από τι κράμα μετάλλου και ποια μάρκα, πόσο πολύ ιδρώνουν τα χέρια μας, πόσο συχνά παίζουμε, πόσο σκληρά παίζουμε κ.α. Ακόμα και αν δεν παίζουμε πολύ ή και καθόλου, παρότι φαίνονται καθαρές οι χορδές μας, άπαξ και είναι πολύ καιρό εκτεθειμένες αλλοιώνονται, με αποτέλεσμα και σε αυτήν την περίπτωση να μην αποδίδουν όπως θα έπρεπε. Οι περισσότεροι μεγάλοι καλλιτέχνες όταν περιοδεύουν αλλάζουν τις χορδές τους πριν από κάθε συναυλία, ακόμα και σε καθημερινή βάση. Αυτό φυσικά για έναν ερασιτέχνη μουσικό είναι πολυδάπανο και χρονοβόρο. Εμείς θα σας συμβουλεύαμε, να καθαρίζετε καλά τις χορδές μετά από κάθε παίξιμο με τα ιδικά καθαριστικά που υπάρχουν στο εμπόριο. Αν δεν κάνετε τακτικές παραστάσεις, σίγουρα πριν την εμφάνιση σας να τις αλλάξετε και να έχετε πάντα μαζί σας ένα εφεδρικό πακέτο από τις ίδιες. Επίσης πριν από κάθε ηχογράφηση πρέπει να γίνεται αλλαγή χορδών. Αν η ηχογράφηση αυτή είναι μεγάλης διάρκειας, ίσως και περισσότερες από μια φορές κατά την διάρκειά της θα ήταν καλό να αλλαχτούν. Ωστόσο στην περίπτωση που δεν κάνετε τίποτα από τα παραπάνω και με βάση όλους τους παράγοντες που προαναφέραμε, θα ήταν καλό να τις αλλάζετε τουλάχιστόν μια με δυο φορές το τρίμηνο.

Action λέμε το ύψος που έχουν οι χορδές από την ταστιέρα. Το action συνήθως το μετράμε από την κορυφή του 12ου τάστου έως το χαμηλότερο σημείο της χορδής. Καλό είναι ο κάθε μουσικός να γνωρίζει το action. Αυτό είναι μια πολύ σημαντική πληροφορία για τον τεχνικό, έτσι ώστε να προσαρμόσει το όργανό σωστά στις απαιτήσεις του . Το action μας εξαρτάτε κυρίως από τον τρόπο που παίζουμε. Για παράδειγμα ένας κιθαρίστας που παίζει bluesy solo και κάνει πολλά bend (σηκώματα), καλό είναι να έχει ψηλό action έτσι ώστε το παίξιμό του να είναι σταθερότερο και ο ήχος πιο τραχύς. Ένας άλλος o οποίος θέλει να ανεβοκατεβαίνει κλίμακες σε μεγάλες ταχύτητες χωρίς πολλά bends ή σκληρά παιξίματα, θα προσαρμόσει ένα πιο χαμηλό action έτσι ώστε να μπορεί να κινεί με μεγαλύτερη ταχύτητα τα δάχτυλα του επάνω στην ταστιέρα και να έχει ένα πιο ξεκούραστο παίξιμο ακόμα και στα ακόρντα του. Εδώ στο Service Room μελετάμε το action που αρμόζει και βολεύει τον κάθε μας πελάτη ξεχωριστά και να τον ενημερώνουμε για αυτό.

Πρέπει να τοποθετείτε σε μέρη με σταθερές θερμοκρασίες και σε μέτριο βαθμό υγρασίας. Για παράδειγμα, όχι σε υπόγεια που είναι πολύ υγρά, αλλά και ούτε κάτω από κλιματιστικά, η δίπλα σε θερμάστρες όπου υπάρχει ξηρασία. Εάν και εφόσον παίζουμε αρκετά συχνά με την κιθάρα μας και αφού πρώτα την έχουμε καθαρίσει καλά. το ιδανικότερο μέρος να την τοποθετούμε είναι κάποιο ιδικό stand (Βάση). Αν την τοποθετούμε διαρκώς στην θήκη της μετά από κάθε χρήση, τότε εγκλωβίζεται η υγρασία που παράγουν τα χέρια μας με αποτέλεσμα να παρατηρούμε σκουριασμένες γέφυρες, σκουριασμένες βίδες και πράσινη διάβρωση στα τάστα της. Με αυτόν τον τρόπο μειώνουμε κατά πολύ τις οξειδώσεις στα μεταλλικά τις μέρη ή ακόμα και κλήση στο μπράτσο (στράβωμα). Να μην την ακουμπάμε ποτέ με το μπράτσο σε οποιαδήποτε επιφάνεια.. Ρίχνοντας το βάρος της εκεί ασκείτε πίεση σε αυτό και σε συνδυασμό με την πίεση που ασκούν και οι χορδές, είναι πολύ πιθανό να στραβώσει

Αφού βεβαιωθούμε ότι όλα είναι σωστά συνδεδεμένα και λειτουργούν, (ενισχυτής, καλώδια κ.α.), ελέγχουμε το βύσμα ή καρφί (Jack) του καλωδίου μας αν κάνει καλή επαφή με την έξοδο (output jack) της κιθάρας μας. Έπειτα πρέπει να κουνήσουμε τα ποτενσιόμετρα (volume και tone) και να βεβαιωθούμε ότι δεν είναι χαλασμένα. Πολλές φορές αυτά βρωμίζουν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται η επαφή του σήματος ή να ακούγονται θόρυβοι όταν τα γυρνάμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με όλους τους διακόπτες που έχει η κιθάρα. Αν χρησιμοποιούμε μαγνήτες τύπου active, μπορεί να φταίει η μπαταρία η οποία λογικά θα βρίσκεται στο πίσω μέρος της κιθάρας. Σε περίπτωση που έχουμε ελέγξει όλα τα παραπάνω και δεν ακούμε καθόλου ήχο στον ενισχυτή, τότε το πρόβλημα βρίσκεται στο κύκλωμα. Είναι καλό πάντως να ελέγξουμε όλα τα παραπάνω ώστε στην περίπτωση που φταίει το καλώδιο, ο ενισχυτής η κάτι άλλο να μην πάμε την κιθάρα στον τεχνικό χωρίς λόγο.

Το μέγεθος των χορδών καθορίζεται κυρίως από το κούρδισμα μας. Τα ποιο διαδεδομένο κούρδισμα είναι το “E”, (νότα Μί). Δηλαδή η 6η χορδή ( η παχύτερη μπάσα χορδή) και η πρώτη (ψιλή χορδή) να είναι κουρδισμένες σε νότα “Ε”. Έτσι έχουμε το γνωστό standard κούρδισμα το οποίο είναι E, A, D, G, B, E.. Σε αυτό το κούρδισμα οι περισσότεροι μουσικοί χρησιμοποιούν χορδές νούμερο “9” ή νούμερο “10”. Το νούμερο αυτό αντιστοιχεί στο πάχος της πρώτης χορδής και ανεβαίνει διαδοχικά. Δηλαδή για 10ρες συνήθως έχουμε το εξής μέτρημα: 10-13-17-26-36-46. αν η κιθάρα είναι 7χορδη τότε θα έχουμε και ένα ακόμα παχύτερο μέγεθος στο σετ που αντιστοιχεί σε πιο μπάσα νότα, την νότα “B” και για το συγκεκριμένο σετ θα είναι μεγέθους 56. Το νούμερο αυτό πού αντιστοιχεί στην κάθε χορδή, μετράει το πάχος των χιλιοστών της ίντσας. Δηλαδή η 10ρα χορδή είναι 0.010 της ίντσας κ.ο.κ. Όσο μεγαλύτερο πάχος έχουν οι χορδές μας, τόσο λιγότερο ευλύγιστες είναι και ο ήχος που παράγουν είναι πιο μπάσος και πιο βαρύς. Πολλοί μουσικοί σήμερα παίζουν σε χαμηλότερα κουρδίσματα. Δηλαδή ξεκουρδίζουν όλες τις χορδές αναλογικά κατά μισό, έναν, ή και παραπάνω τόνους. Με αυτόν τον τρόπο χαμηλώνουν την τονικότητα και επιτυγχάνουν πολύ πιο βαρύ ήχο. Όσο πιο χαμηλό κούρδισμα χρησιμοποιούμε, τόσο μεγαλύτερη διάμετρο θα πρέπει να έχει το πάχος των χορδών μας. Αλλιώς οι χορδές μας θα είναι πολύ μαλακές, η ταλάντωση θα αυξηθεί, με αποτέλεσμα η κιθάρα μας να ταστάρει, οι νότες να μην ακούγονται σωστά και να μην μπορούμε να κοντρολάρουμε τα δάχτυλα μας επάνω στην ταστιέρα με τον σωστό τρόπο. Επίσης υπάρχουν και τα υβριδικά σετ χορδών. Σε αυτά τα σετ το διαδοχικό μέτρημα του πάχους αλλάζει. Για παράδειγμα ένα τέτοιο σετ σε 10ρες, υπάρχει το υβριδικό σετ με μέτρημα 10, 13, 17, 32, 42, 52 Για Drop κουρδίσματα, δηλαδή κούρδισμα στο οποίο χαμηλώνουμε κατά έναν τόνο την 6η χορδή όπως και για πολλά άλλα, τα υβριδικά σετ χορδών είναι τα ιδανικότερα. Τα ίδια ισχύουν και για το μπάσο, μόνο που εκεί φυσικά οι χορδές έχουν αρκετά μεγαλύτερο πάχος.

Set up είναι η διαδικασία κατά την οποία καθαρίζουμε, συντηρούμε και προσαρμόζουμε το όργανο στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη του. Οποιοδήποτε τεχνικό πρόβλημα μας παρουσιαστεί και εξαιτίας αυτού η κιθάρα ή το μπάσο δεν ανταποκρίνεται σωστά, τότε αυτό χρειάζεται service. Επίσης οι αναβαθμίσεις είναι και αυτές μια ξεχωριστή κατηγορία. Όλα αυτά έχουν τις ανάλογες χρεώσεις και εξαρτώνται από το τι θα χρειαστεί να κάνουμε στο όργανο για να λειτουργήσει σωστά. Η διάγνωση και η μελέτη παρέχονται δωρεάν και κατόπιν ο τεχνικός θα σας καλέσει σε λιγότερο από μια ημέρα για να σας ενημερώσει για τις δουλειές τις οποίες χρειάζεται να γίνουν, καθώς και για το τελικό τους κόστος.

Ο εξοπλισμός που έχει ένας κιθαρίστας , στην διεθνή ορολογία ονομάζεται (Rig). Το rig μας αποτελείτε από όλα αυτά τα εξαρτήματα που θα παράγουν και θα τροποποιήσουν τον ήχο μας σε κάθε μουσικό κομμάτι ξεχωριστά, ιδιαίτερα όταν έχουμε μία ζωντανή παράσταση. Δηλαδή η κιθάρα μας, οι ενισχυτές μας, τα πετάλια των εφέ, τα καλώδια μας ή κάποιο ασύρματο που πιθανός να χρησιμοποιούμε, καθώς και πολλά άλλα. Αναλόγως τώρα με το στιλ μουσικής που παίζουμε και με την χροιά του ήχου που θέλουμε να παράγουμε, ξεκινάμε να χτίζουμε το rig μας από τα ποιο βασικά μέρη που θα το απαρτίζουν. Αφού δηλαδή επιλέξουμε την σωστή κιθάρα η επόμενη μας αγορά πρέπει να είναι ο σωστός ενισχυτής. Αυτά σε συνδυασμό με τον τρόπο που παίζουμε είναι και τα θεμέλια του ήχου μας. Αν δεν χρησιμοποιούμε μόνο τα κανάλια που μας παρέχει ο ενισχυτής, τότε οπωσδήποτε χρειαζόμαστε μια πεταλιέρα, πού είτε αυτή είναι ψηφιακή, είτε αποτελείτε από πολλά πετάλια τα οποία τα προσθέτουμε ένα ένα στην πεταλιέρα μας με τον σωστό τρόπο. Εδώ στα Valve Studios δουλεύουμε πολύ πάνω στο πώς πρέπει να χτίζεται ένα σωστό rig. Πολλοί μουσικοί κάνουν βιαστικές αγορές σε εξοπλισμό, με αποτέλεσμα και να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στον ήχο τους καθώς και πολλά προβλήματα με θορύβους ή αυξομειώσεις εντάσεων. Ο σωστός τρόπος δημιουργίας ενός rig απαιτεί σωστή έρευνα και αρκετό χρόνο ώστε να σιγουρέψουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την σωστή του λειτουργία. Ο σωστός τρόπος για να χτίσετε το rig σας δεν μπορεί να απαντηθεί έτσι απλά σε μία παράγραφο. Οι συνδυασμοί είναι άπειροι και απαιτείτε πολύ έρευνα και χρόνος. Θα πρέπει να έρθουμε πρώτα σε επαφή με τον κάθε έναν από εσάς ξεχωριστά και να μελετήσουμε αυτό ακριβός που χρειάζεστε.

Κατ αρχήν ας πούμε δυο λόγια για το τι είναι οι μαγνήτες (pickups), ώστε να καταλάβουμε καλύτερα ποιος τύπος θα είναι χρήσιμος για εμάς. Οι μαγνήτες δημιουργούν μαγνητικό πεδίο και όταν οι χορδές βρίσκονται σε ταλάντωση, μετατρέπεται ο ήχος που δημιουργείται από αυτές σε ηλεκτρικό σήμα το οποίο μέσα από τα υπόλοιπα ηλεκτρικά της κιθάρας και τα καλώδια φτάνει στον ενισχυτή. Ο ενισχυτής με την σειρά του το ενισχύει και ακούμε τον ήχο που παράγετε από το ηχείο. Οι κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται είναι σε: μονοπηνιακοί (single coil) και διπλοπηνιακοί (humbuckers), καθώς και σε παθητικούς (passive) και ενεργούς (active). Ό ήχος τους εκτός από τον τρόπο κατασκευής τους, εξαρτάται και από την θέση στην οποία βρίσκεται κάθε ένας από αυτούς επάνω στο σώμα της κιθάρας. Όσο πιο κοντά στο μπράτσο (Neck) είναι εγκατεστημένος, τόσο πιο απαλός και μπάσος είναι ο ήχος του και όσο πιο κοντά στην γέφυρα (Bridge), πιο τραχύς και πρίμος Οι εταιρίες κατασκευάζουν διαφορετικούς μαγνήτες για τις διάφορες θέσεις τοποθέτησής τους ώστε να πετυχαίνετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα . Οι Fender Stratocaster κιθάρες συνήθως έχουν ενσωματωμένους τρεις μονοπηνιακούς παθητικούς μαγνήτες (single coil passive). Οι Gibson Les Paul, έχουν δυο διπλοπηνιακούς παθητικούς (humbuckers passive). Μπορούμε φυσικά να τους μετατρέψουμε όλους και στα δυο αυτά όργανα σε ενεργούς (active pickups). Οι active μαγνήτες έχουν στο εσωτερικό τους ενσωματωμένη προενύσχηση, δουλεύουν με ποτενσιόμετρα διαφορετικού μεγέθους αντίστασης από τους passive και επίσης στο κύκλωμά τους θα πρέπει να προστεθεί και μπαταρία. Έτσι στην περίπτωση που μετατρέψουμε το όργανό μας από passive σε active, θα πρέπει να αλλαχτεί ολόκληρο το κύκλωμα εσωτερικά. Ο ήχος που παράγουν έχει μεγαλύτερη ένταση και gain, έχουν πιο σταθερό EQ και είναι αθόρυβοι. Οι passive παράγουν δυναμικές σε μεγαλύτερο εύρος και κάποιος που θέλει έναν πιο vintage ήχο θα τους προτιμήσει. Οι πρώτοι μαγνήτες που κατασκευάστηκαν ήταν οι single coil. Αυτοί έχουν την ιδιότητα να απορροφούν διάφορες συχνότητες από τον περιβάλλων χώρο όπως, λάμπες, ηλεκτρικό ρεύμα ραδιοσυχνότητες κ.α. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παράγουν έναν ενοχλητικό βόμβο (hum). Με τα χρόνια και όσο άρχισε ο ήχος να σκληραίνει με την αύξηση της παραμόρφωσης, ο βόμβος αυτός αυξήθηκε αισθητά. Έτσι δημιουργήθηκαν οι humbuckers οι οποίοι με το διπλό και ανάποδο τύλιγμα τους περιόρισαν κατά τον μεγαλύτερο βαθμό αυτόν τον βόμβο. Επίσης ένα ακόμα αποτέλεσμα ήταν ότι λόγο του περισσότερου σύρματος και του διπλού μαγνήτη κατάφεράν ισχυρότερο σήμα στις μεσαίες συχνότητες και έναν πιο ευρύ και παχύ ήχο. Βέβαια οι single coil εξακολουθούν να κυκλοφορούν και να εγκαθίστανται στα όργανα, γιατί πολύ απλά έχουν έναν ιδιαίτερο ήχο, που πολλούς μουσικούς τους αρέσει περισσότερο. Οι οπαδοί της Hard Rock και Heavy Metal χρησιμοποιούν στα ρυθμικά τους μέρη ως επί το πλείστον Humbuckers και ιδιαίτερα στην θέση bridge. Επίσης είναι και οι μεγαλύτεροι αγοραστές των Active γιατί έτσι πετυχαίνουν πιο επιθετικό ήχο, καθώς και πιο αθόρυβο, λόγο των πολλών Gain που χρησιμοποιούν. Τέλος, πριν από την αγορά κάποιου μαγνήτη θα πρέπει να προσέξουμε τις αποστάσεις των polepieces. Τα polepieces είναι αυτά τα μαγνητικά κομματάκια που αντιστοιχούν ένα για κάθε χορδή, ή ένα ζευγάρι από αυτά στην περίπτωση των humbuckers. Θα πρέπει λοιπόν οι χορδές να ευθυγραμμίζονται με αυτά για την σωστή αναλογία του ήχου της κάθε χορδής ξεχωριστά. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αποστάσεις αυτών των πόλων και ονομάζονται (1st-to-6th) ή ( E-to E). Σε πολλές κιθάρες οι χορδές συγκλίνουν από το bridge προς το neck και έτσι θα πρέπει να ξέρουμε τι μαγνήτη θα χρησιμοποιήσουμε στην κάθε θέση και στην κάθε κιθάρα ώστε να έχουμε την σωστότερη ευθυγράμμιση.